ΟΑΣΑ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε... άλλες γραμμές για τον προαστιακό

O προαστιακός έχει υπάλληλο που εκδίδει εισιτήρια σε όλους τους σταθμούς του, σε αντίθεση με τον ΟΑΣΑ, ο οποίος έχει αυτόματα μηχανήματα. Η πλειονότητα των επιβατών προτιμά την πρώτη επιλογή.

Απώλειες εσόδων που αγγίζουν τα έξι εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση επωμίζεται ο ΟΑΣΑ λόγω αδυναμίας... συνεννόησης. Αφορμή το ενιαίο εισιτήριο που χρησιμοποιείται στο περιαστικό τμήμα του προαστιακού σιδηροδρόμου, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από τον ΟΑΣΑ.

Το πρόβλημα όμως που μετράει περίπου πέντε χρόνια τώρα και απλώς επιδεινώθηκε με τον καιρό, προκύπτει από το γεγονός ότι δεν υπάρχει τρόπος εκτίμησης των επιβιβάσεων στον προαστιακό, με αποτέλεσμα να μην έχουμε σαφή αριθμό επικυρώσεων εισιτηρίων που αναλογούν στον προαστιακό. Η ένταξη του προαστιακού σιδηροδρόμου στο πλέγμα των αστικών συγκοινωνιών του ΟΑΣΑ έγινε το 2014, χωρίς όμως να ερωτηθεί ο ξενοδόχος. Ξενοδόχος μέχρι την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ήταν ο φορέας λειτουργίας του σιδηροδρόμου υπό δημόσιο τότε έλεγχο.

Τότε, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έχανε τα έσοδα από τον ΟΑΣΑ, καθώς η πλειονότητα των εισιτηρίων αγοραζόταν από τον ΟΑΣΑ. Τα χρόνια πέρασαν, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ περιήλθε σε ιδιωτικά χέρια, ωστόσο η φόρμουλα υπολογισμού του ποσού που αναλογεί πλέον στον ΟΑΣΑ δεν έχει βρεθεί. Με την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τη δυνατότητα έκδοσης ενιαίου εισιτηρίου από τα εκδοτήρια του προαστιακού τα δεδομένα άλλαξαν, με τον ΟΑΣΑ να καταγράφει σημαντικές απώλειες εσόδων που φτάνουν τα έξι εκατ. ευρώ ετησίως.

Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι το ζήτημα έχει πολλάκις απασχολήσει τις διοικήσεις των δύο φορέων, ωστόσο φυσικά στην παρούσα φάση αυτός που «κόπτεται» περισσότερο είναι ο ΟΑΣΑ. Και αυτό γιατί με τα σημερινά δεδομένα, το 98% των εσόδων των εισιτηρίων που εκδίδονται από το σύστημα του προαστιακού για τα τμήματα του περιαστικού δικτύου αποδίδεται στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ και μόλις το 2% κατευθύνεται στον ΟΑΣΑ.

Σταυρόλεξο

Οι δύο πλευρές επισημαίνουν, μέσω στελεχών τους στην «Κ», ότι ο διάλογος βαίνει καλώς ωστόσο δεν έχει βρεθεί η χρυσή τομή, γεγονός το οποίο θυμίζει σταυρόλεξο για γερούς λύτες πλέον, με δεδομένο ότι η πολιτική των δύο φορέων για το ενιαίο εισιτήριο είναι εντελώς διαφορετική.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι πρότινος η «δικαιολογία» της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ήταν το γεγονός ότι δεν έχουν κλείσει με πύλες εισόδου - εξόδου όλοι οι σταθμοί του προαστιακού στο αστικό τμήμα. Ωστόσο η φύση των σταθμών είναι τέτοια που δεν θα «κλείσουν» ποτέ οι σταθμοί όπως οι αντίστοιχοι του μετρό και του ηλεκτρικού, παρά το γεγονός ότι διαθέτουν κανονικά μηχανήματα επικύρωσης ηλεκτρονικού εισιτηρίου.

Στο μεταξύ, ο ΟΑΣΑ προχώρησε πρόσφατα στο κλείσιμο των περισσότερων εκδοτηρίων του παραπέμποντας τους επιβάτες στα αυτόματα μηχανήματα. Ωστόσο διαπιστώθηκε ότι ήταν ελάχιστοι εκείνοι που χρησιμοποιούσαν για τις μετακινήσεις με τον προαστιακό τα αυτόματα μηχανήματα έκδοσης του ΟΑΣΑ. Στην περίπτωση χρήσης του αυτόματου μηχανήματος τα έσοδα κατευθύνονταν αυτομάτως στον ΟΑΣΑ.

Στον αντίποδα όμως ο προαστιακός είχε να «προσφέρει» υπάλληλο που εκδίδει εισιτήρια σε όλους τους σταθμούς. Διαπιστώθηκε ότι η συναλλαγή με φυσικό πρόσωπο ήταν στις προτιμήσεις των επιβατών (κυρίως ηλικιωμένων και τουριστών) με αποτέλεσμα η πλειονότητα των εισιτηρίων να εκδίδεται από εκδοτήριο του προαστιακού.

Συνέπεια της μη συνεννόησης μεταξύ των δύο φορέων ήταν ο ΟΑΣΑ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο να εμφανίζει ακόμη μεγαλύτερη απώλεια εσόδων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο σταθμός «Νερατζιώτισσα», που εξυπηρετεί καθημερινά χιλιάδες επιβάτες, οι οποίοι στην πλειονότητά τους προμηθεύονται εισιτήρια από τα εκδοτήρια του προαστιακού. Σημαντικές απώλειες εσόδων καταγράφονται από την κίνηση στον σταθμό του αεροδρομίου καθώς επίσης προτιμάται, όπως έχει διαπιστωθεί, η έκδοση εισιτηρίων από τον προαστιακό ακόμη και αν ακολουθεί χρήση του μετρό.

Η λαθρεπιβίβαση

Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η απώλεια εσόδων από τη λαθρεπιβίβαση, η οποία δεν είναι ιδιαίτερα ελεγχόμενη στους συρμούς του προαστιακού, κυρίως λόγω της φύσης των σταθμών (δεν «κλείνουν» με πύλες εισόδου - εξόδου). Το φαινόμενο παρατηρείται έντονα σε όλους τους σταθμούς από τη «Νερατζιώτισσα» μέχρι το αεροδρόμιο, όπου επί του πρακτέου η πρόσβαση στο μετρό μπορεί να γίνει χωρίς εισιτήριο, καθώς είναι περιορισμένοι οι έλεγχοι. Μπορεί στο παρελθόν οι δύο εταιρείες να είχαν προχωρήσει σε συμφωνία ώστε να χρησιμοποιούν συμβατά συστήματα ηλεκτρονικού εισιτηρίου, που θα διευκόλυνε σημαντικά την κατάσταση, ωστόσο η ΤΡΑΙΝΟΣΕ προχώρησε στη μετάβαση στο ηλεκτρονικό εισιτήριο με τους δικούς της ρυθμούς. Παράλληλα, ο προαστιακός διατηρεί διαφορετική τιμολογιακή πολιτική. Οι φοιτητές στο τρένο έχουν έκπτωση 25% έναντι 50% που ισχύει στον ΟΑΣΑ. Ανάλογη είναι η χρέωση και για τους άνω των 65 ετών. Οι ειδικές τιμές για νέους καλύπτουν μόνον όσους είναι έως 14 ετών, ενώ τα ΑμεΑ, που κινούνται δωρεάν στις αστικές συγκοινωνίες, πληρώνουν το 50% του εισιτηρίου.  

kathimerini.gr