Επιστολή της ALE στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα πορίσματα στα ατυχήματα

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Β - ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Προς τον ασκούντα χρέη διευθυντού

κ. Herald Ruijters

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΩΝ

Προς τον εκτελεστικό διευθυντή

κ. Josef Doppelbauer                                    

                                                                                    Μαδρίτη, 22 Σεπτεμβρίου 2016

Αξιότιμες κυρίες και κύριοι,

στις 11 Ιουλίου 2016 ο κ. Ruijters μου διαβίβασε, κατόπιν αιτήματός μου της 17ης Μαΐου 2016, την έκθεση πραγματογνωμοσύνης που εκπόνησε ο Eυρωπαϊκός Oργανισμός Σιδηροδρόμων για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με θέμα τα πλεονεκτήματα και τις ελλείψεις της έκθεσης για την εξέταση του ατυχήματος που σημειώθηκε στο Santiago de Compostella στις 24 Ιουλίου 2013.

Ανεξαρτήτως του περιεχομένου της έκθεσης, θα ήθελα να διαβιβάσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι η έκθεση που συνετάχθη από τον Eυρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει έμφαση στα σημεία εκείνα, που και κατά την ALE έχουν μεγάλη σημασία, προκειμένου να αναπτυχθούν επαρκώς οι σιδηροδρομικές μεταφορές σε επίπεδο ΕΕ.

Στο πλαίσιο των αλλαγών που σημειώνονται στον σιδηροδρομικό τομέα σε διάφορες χώρες, διαπιστώσαμε σημαντικές ελλείψεις σε βασικά θέματα, όπως είναι η ανεξαρτησία των αρχών, που είναι επιφορτισμένες με την ασφάλεια, τη διερεύνηση των ατυχημάτων και τον έλεγχο και την εποπτεία των συστημάτων.

Στις διάφορες επιστολές, που καταθέσαμε ως ALE σε σχέση με την εφαρμογή του τετάρτου πακέτου για το σιδηρόδρομο, ήμασταν της ίδιας γνώμης με την Επιτροπή, όσον αφορά τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων. Στον Οργανισμό πρέπει να αποδοθεί η δέουσα σημασία, καθώς αποτελεί σημαντική αρχή για την περαιτέρω ανάπτυξη των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων, ενώ πρέπει παράλληλα να παίζει ηγετικό ρόλο στο θέμα της διασφάλισης της ανεξαρτησίας των σιδηροδρομικών αρχών, των οποίων η δραστηριότητα δεν πρέπει ποτέ να επηρεάζεται.

Παραδοσιακά η διερεύνηση των σιδηροδρομικών ατυχημάτων στόχευε αποκλειστικά στον εντοπισμό ενός ενόχου. Συνήθως ως ένοχος εθεωρείτο κάποιο μέλος του προσωπικού λειτουργίας, δηλαδή του προσωπικού έλξης, συγκοινωνιών, φύλαξης ή υποδομής.

Η πρακτική αυτή, που ενδεχομένως στο παρελθόν είχε κάποιο νόημα, όταν δεν υπήρχαν ακόμη συστήματα ασφαλείας και η σιδηροδρομική δραστηριότητα εξαρτάτο έντονα από τον ανθρώπινο παράγοντα, σήμερα είναι κατά την άποψη μας παρωχημένη.

Ωστόσο, πρέπει να επισημάνουμε το γεγονός ότι η διερεύνηση των ατυχημάτων δεν συνάδει με τις καινοτομίες στον τομέα του σιδηροδρόμου και εξακολουθεί να επικεντρώνεται στα άμεσα, και όχι στα βαθύτερα αίτια, πράγμα που αναφέρεται και στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων.

Επίσης, η υφιστάμενη πρακτική στο πλαίσιο της διερεύνησης ατυχημάτων έχει συχνά δριμείες συνέπειες για τα εμπλεκόμενα μέλη του προσωπικού των σιδηροδρόμων. Οι εκθέσεις των εξεταστικών αρχών είναι μεν καθαρά τεχνικές, τα πορίσματά τους, ωστόσο, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη δικαστική διαδικασία.

Όπως γνωρίζετε, τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες βαριά ατυχήματα με τραγικές συνέπειες, αρκετά μάλιστα έλαβαν χώρα το 2016. Πρέπει, μάλιστα, να επισημανθεί, ότι αρκετά από τα ατυχήματα αυτά συνέβησαν σε χώρες, των οποίων τα σιδηροδρομικά συστήματα ανήκουν, τουλάχιστον θεωρητικά, στα πιο σύγχρονα του κόσμου.

Είναι αυτονόητο ότι οι εξελίξεις αυτές προκαλούν έντονη ανησυχία στην ALE, ως οργάνωση που εκπροσωπεί τους ευρωπαίους μηχανοδηγούς, και θεωρούμε ότι δεν πρέπει πλέον μόνο να εντοπίζουμε τα αίτια κάθε μεμονωμένου ατυχήματος, αλλά να αντλούμε συμπεράσματα για τις ελλείψεις και τις ανεπάρκειες των σιδηροδρομικών συστημάτων, στις οποίες οφείλονται εν τέλει τα ατυχήματα, ώστε να μπορούμε να δρούμε προληπτικά.

Θεωρητικά έχουν συσταθεί σε όλες τις χώρες ανεξάρτητες αρχές και έχουν θεσπιστεί διαδικασίες για τη διασφάλιση της επαρκούς λειτουργίας των σιδηροδρομικών συστημάτων, σύμφωνα με τους κανόνες για την εφαρμογή και την επεξεργασία της νομοθεσίας της ΕΕ, ωστόσο η πραγματικότητα συχνά απογοητεύει, καθώς στην πράξη οι εν λόγω αρχές και διαδικασίες απέχουν πολύ από το πνεύμα που διέπει τις προδιαγραφές για τη δημιουργία τους.

Θεωρούμε ότι είναι μεγάλη η αξία της διαδικασίας που ακολούθησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων, κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής, για να εξετάσει το ισπανικό σιδηροδρομικό σύστημα με αφορμή το ατύχημα στο Santiago de Compostela, καθώς τονίζεται ότι είναι απαραίτητο να εξετάζονται σημαντικές πτυχές του συστήματος, και όχι μόνο τα συγκεκριμένα περιστατικά. Είμαστε της άποψης ότι τούτος ο τρόπος ανάλυσης θα πρέπει να χρησιμοποιείται ευρύτερα και για άλλα σιδηροδρομικά συστήματα στην ΕΕ, και μάλιστα όχι μόνο με τη μορφή έκθεσης κατόπιν τραγικών  περιστατικών, όπως στην περίπτωση της Ισπανίας, αλλά και προληπτικά, βάσει διορθωτικών μέτρων, ώστε να αποτρέπονται τέτοιου είδους περιστατικά.

Η ακρίβεια με την οποία εκπονήθηκε η έκθεση της Επιτροπής και του Οργανισμού μας δίνει ελπίδα, και μάλιστα για πρώτη φορά, ότι οι προαναφερθείσες ελλείψεις και ανεπάρκειες θα διορθωθούν και θα μπορέσουμε να εργαστούμε αποτελεσματικά για την εκπλήρωση του κοινού μας στόχου, δηλαδή ενός αποδοτικού, ποιοτικού και προ πάντων ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου σε επίπεδο ΕΕ.

Όπως προανέφερα, η συχνότητα των βαριών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια αυτού του έτους έχει προκαλέσει ιδιαίτερα έντονη ανησυχία στα σωματεία μας και στους μηχανοδηγούς που εκπροσωπούμε. Ως εκ τούτου θα είχε μεγάλη σημασία για εμάς ως ALE η πραγματοποίηση συνάντησης με εκπροσώπους σας, ώστε να συζητήσουμε για το ζήτημα αυτό, όχι όσον αφορά συγκεκριμένα ερωτήματα που προκύπτουν από μεμονωμένα περιστατικά ή ατυχήματα, αλλά όσον αφορά πιο γενικές εννοιολογικές πτυχές των υφιστάμενων συστημάτων, καθώς και πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης και πιθανότητες διόρθωσης, προς την κατεύθυνση των οποίων μπορούμε να προσφέρουμε τη συνεργασία μας ως σωματείο που εκπροσωπεί μεγάλο μέρος των ευρωπαίων μηχανοδηγών.

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Juan Jesús García Fraile

Πρόεδρος της ALE