Παρελθόν τα σοβιετικά βαγόνια - σύμβολο

Ενα σήμα κατατεθέν της σοβιετικής εποχής, με το οποίο τόσο πολύ δέθηκαν οι άνθρωποι, τα βαγόνια platskart (Β΄ κατηγορίας), σύντομα θα αποτελέσουν παρελθόν, και θα αντικατασταθούν με νέα, διώροφα, πιο σύγχρονα.

Πηγή: Astapkovich / RIA Novosti

Το βαγόνι platskart είναι ένα αποκλειστικά σοβιετικού τύπου βαγόνι με τη γερμανική ονομασία «Platz Karte». Όποιος κλείνει μια θέση σε αυτό, παίρνει μια επιπλέον απόδειξη μαζί με το εισιτήριο για να κρεβάτι, για ύπνο. Το platskart γέμιζε κυριολεκτικά τις αχανείς εκτάσεις της ΕΣΣΔ και στη συνέχεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας, γνωρίζοντας την αγάπη και την αναγνώριση ολόκληρου του λαού.
Το ρωσικό βαγόνι platskart μοιάζει πολύ με τα κινεζικά τρένα. Σε αντίθεση με αυτά όμως, έχει ανοιχτές καμπίνες με διώροφες κουκέτες, ενώ απέναντι από την κάθε καμπίνα, στο διάδρομο, αντί για τραπεζάκια έχει ακόμη δύο θέσεις για ύπνο. Παρ' ότι είχαν σχεδιαστεί για να μεταφέρουν περισσότερους επιβάτες, στη Ρωσία ωστόσο η άνω τρίτη κουκέτα δεν είναι κρεβάτι, αντίθετα από τα κινεζικά τρένα, όπου η κάθε καμπίνα έχει έξι θέσεις όχι λόγω των επιπρόσθετων απέναντι, αλλά των τριών κουκετών στην καθεμιά από τις δυο πλευρές.

Η τιμή του ταξιδιού σε ένα τέτοιο βαγόνι, σε σύγκριση με την κανονική κλειστή καμπίνα και τα άλλα επιπρόσθετων ανέσεων, είναι σχετικά φτηνή. Το εισιτήριο για τη διαδρομή «Μόσχα-Αγία Πετρούπολη» στοιχίζει στο platskart περίπου 25 ευρώ. Τυχαίνει να θέλεις να πας να καπνίσεις, ή κάπου αλλού, κατεβαίνεις τότε από πάνω με προσοχή ώστε να μην πατήσεις τον κάτω που κοιμάται, προχωράς τρικλίζοντας από το κούνημα και την πνιγηρή ατμόσφαιρα προς την πλευρά της τουαλέτας που είναι πιο μακριά (η εγγύτερη για κάποιο λόγο είναι πάντα κλειστή), ή στον διάδρομο που είναι εκτός του βαγονιού, και έτσι γνωρίζεσαι με το μισό βαγόνι. Μυρωδιά κοτόπουλου, θόρυβος από τα ποτήρια, παιδικό κλάμα, ομαδικά γέλια… Το βαγόνι platskart ήταν ένα κοινό σπίτι, ένα ατέλειωτο οικοτροφείο.
Στο platskart ήταν αδύνατον να μείνεις νηστικός, και αν ήξερες να παίζεις κιθάρα, να λες ωραία ανέκδοτα και να παίζεις χαρτιά, τότε πάντοτε ήσουν όχι μόνο χορτάτος, αλλά και λίγο πιωμένος. Εκεί, οι άνθρωποι έρχονταν πιο κοντά, μοιράζονταν τις απαραίτητες φροντίδες για να γίνει πιο άνετο το ταξίδι, στους άρρωστους προσπαθούσαν να ανυψώσουν το ηθικό, δεν διέκοπταν ο ένας τον άλλο, σιωπούσαν ταυτόχρονα, κοιτώντας στο παράθυρο... Έκλαιγαν και γελούσαν, ερωτεύονταν...

Οι “πρόγονοι” του platskart

Κάποια από τα πρώτα βαγόνια platskart, ήταν τα επονομαζόμενα «φορτηγά» και τα «βαγόνια Στολίπιν». Τα πρώτα, έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο στην ιστορία της χώρας. Το 1872 στα μηχανουργία του Κοβρόφ, του σιδηροδρόμου Μόσχας-Νίζνι Νόβγκοροντ, κατασκευάστηκε το πρώτο εμπορικό βαγόνι που προοριζόταν να μεταφέρει φορτία. Υπήρχε η δυνατότητα μέσα σε πολύ λίγο χρόνο να μετατραπεί και σε επιβατικό. Για το λόγο αυτό, το βαγόνι εξοπλιζόταν με διπλές ή τριπλές κουκέτες, το μόνωναν εσωτερικά με ξύλινες πλάκες και το εφοδίαζαν με σόμπες. Η χωρητικότητα ενός τέτοιου «φορτηγού» βαγονιού με θέρμανση, ήταν 40 άτομα. Υπηρέτησαν αυτά τα βαγόνια στους ρωσικούς σιδηροδρόμους με μεγάλη αξιοπιστία 70 χρόνια, από τη δεκαετία του 1870 ως τα τέλη της δεκαετίας του 1940, μεταφέροντας τους στρατιώτες του ρωσικού στρατού σε τέσσερις πολέμους: Στον ρωσο-τουρκικό, στον Α΄ Παγκόσμιο, στον εμφύλιο και στον Β΄ Παγκόσμιο.