Στα σκαριά η μετατροπή του παλιού Σταθμoύ Πελοποννήσου σε χώρο πολιτισμού και σιδηροδρομικό μουσείο

Πρόκειται για έναν από τους ομορφότερους σιδηροδρομικούς σταθμούς της χώρας ο οποίος όμως παραμένει κλειστός από το 2005. Ο σταθμός Πελοποννήσου, λίγα μόλις μέτρα μακριά από το νεότερο σταθμό Λαρίσης, εγκαταλείφθηκε με την οριστική κατάργηση της μετρικής σιδηροδρομικής γραμμής προς την Πελοπόννησο. Έκτοτε, αναμένεται να αποφασισθεί η τύχη του, ευρισκόμενος στην ιδιοκτησία της ΓΑΙΑΟΣΕ από το 2010.

Πλέον, η εταιρεία που διαχειρίζεται τη σιδηροδρομική ακίνητη περιουσία της χώρας φαίνεται ότι έχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αξιοποίησή του ως χώρο πολιτισμού και σιδηροδρομικό μουσείο, με το κύριο εμπόδιο για την εφαρμογή του σχεδίου αυτού να παραμένει η εξεύρεση της σχετικής χρηματοδότησης.

Όπως προκύπτει από απάντηση της εταιρείας σε ερώτηση που είχε καταθέσει στη Βουλή ο βουλευτής Κυριάκος Βελόπουλος αναφορικά με την πιθανή αξιοποίηση του σταθμού, η ΓΑΙΑΟΣΕ έχει εντάξει στο στρατηγικό της σχεδιασμό την αναπαλαίωση / αποκατάσταση του ιστορικού μνημείου αρχιτεκτονικής και συμβόλου πολιτισμού με σκοπό την επαναλειτουργία του ως ένας σύγχρονος πολιτιστικός πολυχώρος.

Προς το σκοπό αυτό έχουν ήδη εκπονηθεί οι σχετικές μελέτες (αρχιτεκτονικές, στατικές, Η/Μ, συντήρησης, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου) οι οποίες έχουν εγκριθεί από το υπουργείο Πολιτισμού και από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Έχουν γίνει προσπάθειες για την αναζήτηση κοινοτικών προγραμμάτων χρηματοδότησης χωρίς όμως αποτέλεσμα, ενώ πλέον βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με τον ΟΣΕ προκειμένου να υπάρξει μία από κοινού προσπάθεια χρηματοδότησης της αναπαλαίωσης του σταθμού. Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 7 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ.

Μέχρι στιγμής, η ΓΑΙΑΟΣΕ έχει προχωρήσει σε έκτακτες εργασίες για την επισκευή φθορών του κτηρίου. Οι  εργασίες αναπαλαίωσής του θα περιλαμβάνουν την ανακαίνιση του υφιστάμενου διατηρητέου κτηρίου εμβαδού 1.000 περίπου τ.μ., πιθανή χωροθέτηση στεγασμένου χώρου περίπου 1.300 τ.μ. στο χώρο των παλιών αποβαθρών προκειμένου να φιλοξενηθούν μουσειακά σιδηροδρομικά εκθέματα και υποστηρικτικές χρήσεις, δεύτερο στεγασμένο χώρο εμβαδού 300 τ.μ. για υποστηρικτικού χώρους και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου με πράσινο εμβαδού περίπου 4 στρεμμάτων.  

Η χρήσεις που θα αναπτυχθούν με την υλοποίηση του έργου περιλαμβάνουν:

• Πολιτιστικό χώρο για τη διενέργεια συνεδρίων, παρουσιάσεων, διαλέξεων, θεατρικών – χορευτικών παραστάσεων και μουσικών εκδηλώσεων, προβολών ταινιών, συνεντεύξεων τύπου, φιλοξενία έργων τέχνης και εκθέσεων καθώς και εταιρικών εκδηλώσεων.
• Μουσειακό χώρο σχετιζόμενο με το σιδηρόδρομο καθώς και λοιπούς εκθεσιακούς χώρους
• Χώρους αναψυχής και εστίασης (160 περίπου τ.μ.)
• Υποστηρικτικούς χώρους (δημιουργία γραφείων)

Η ΓΑΙΑΟΣΕ εκτιμά πως η αποκατάσταση και αναπαλαίωση του Σταθμού Πελοπονήσσου θα συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική αναβάθμιση μιας αρκετά υποβαθμισμένης περιοχής ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει νέες θέσεις απασχόλησης.

Ιστορία από το 1884

Ο Σταθμός Πελοποννήσου εγκαινιάστηκε στις 30 Ιουνίου 1884, μία εικοσαετία πριν από το Σταθμό Λαρίσης, και άνηκε στους Σιδηροδρόμους Πειραιώς – Αθηνών – Πελοποννήσου (ΣΠΑΠ) εξυπηρετώντας τα δρομολόγια προς την Πελοπόννησο.

Σχεδιάστηκε από μια ομάδα Γάλλων μηχανικών επιλεγμένων από τον τότε πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη, με επικεφαλής της ομάδας τον Alfred Rondel. Οι τρεις χαρακτηριστικοί τρούλοι του προστέθηκαν αργότερα, το 1912-13, από τον Ερνέστο Τσίλερ, οπότε το κτίριο έλαβε τη σημερινή του μορφή.

Ο σταθμός αποτελεί μικρογραφία του «Chemins de fer Orientaux» στην Κωνσταντινούπολη. Με αναφορές στο νεοκλασικισμό, διαθέτει επίσης χαρακτηριστικά Art Nouveau όπως οι μεγάλες μαρκίζες και οι τρούλοι. Το βασικό κτίριο είναι διώροφο. Το πρώτο επίπεδο φιλοξενεί τα εκδοτήρια, τους χώρους αναμονής και τους χώρους φύλαξης αποσκευών. Στο δεύτερο βρίσκονται τα γραφεία του σταθμάρχη και οι χώροι εργασίας του προσωπικού.

Στις αίθουσες αναμονής δεσπόζουν τα μεγάλα μαρμάρινα τζάκια και τα μωσαϊκά με γεωμετρικά σχέδια που θυμίζουν αρχοντικές κατοικίες του Μεσοπολέμου. Λεπτομέρειες όπως τα σιδερένια πόμολα που διακοσμούνται με φτερά, αιώνιο σύμβολο του Ερμή, φανερώνουν την ιδιαίτερη προσοχή που δόθηκε σε ένα κτίριο φτιαγμένο για να φιλοξενήσει και να εξυπηρετήσει χιλιάδες κόσμου.

Διατηρητέος από το 1985, ο σταθμός Πελοποννήσου αναμένει την αναπαλαίωσή του για να υποδεχθεί επισκέπτες και πάλι. 

Πληροφορίες: ΤΡΑΙΝΟΣΕ

athenstransport.gr