Να γιατί η συμφωνία με την Cosco "έσωσε" τον Πειραιά.

Του Ηλία Γ. Μπέλλου
 
Επενδύσεις σε υποδομές και εξοπλισμό που παραμένουν περιουσία του ελληνικού κράτους ύψους 380 εκατομμυρίων ευρώ και καταβολές στην ΟΛΠ ΑΕ που υπερβαίνουν τα 100 εκατομμύρια ευρώ έχει ήδη πραγματοποιήσει η Cosco στον Πειραιά την τελευταία 5ετία. Εάν στα ποσά αυτά προστεθούν και οι φόροι που κατέβαλε στο ελληνικό δημόσιο και η αρχική

καταβολή για την παραχώρηση, το άμεσο όφελος από το 2009 και μετά ξεπερνά ήδη σήμερα κατά πολύ το μισό δισεκατομμύριο ευρώ.
 
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από τις οικονομικές εκθέσεις της ΟΛΠ ΑΕ και της Θυγατρικής της CoscoPacific στον Πειραιά, Piraeus Container Terminalή ΣΕΠ ΑΕ. Και δεν περιλαμβάνονται βέβαια σε αυτά τα ποσά τα έμμεσα οφέλη όπως είναι τα έσοδα της Τραινοσε αλλά και η μισθοδοσία για τους 1.050 εργαζομένους στους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ. Αύξηση θέσεων εργασίας της τάξης του 140% από τα επίπεδα στις αρχές του 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΣΕΠ ΑΕ.
 
Δεν περιλαμβάνουν δε και τα άλλα έσοδα που έχει δημιουργήσει για ελληνικές επιχειρήσεις και την επακόλουθη αύξηση των φόρων που αυτές αποδίδουν στο ελληνικό δημόσιο. Όπως είναι αυτές της πετρέλευσης, δηλαδή του εφοδιασμού με καύσιμα των πλοίων, που προσεγγίζουν τους προβλήτες της και τα οποία από 960 το 2010 αυξήθηκαν σε άνω των 2000 πέρυσι. Ο κύκλος εργασιών αυτός εκτιμάται από την Εθνική τράπεζα ότι αγγίζει τα 300 εκατομμύρια ευρώ ετησίως (στοιχεία 2012).
 
Όμως τα οφέλη φαίνεται πως είναι κατά πολύ μεγαλύτερα, όπως θα γίνει ξεκάθαρο παρακάτω, και αγγίζουν με βάση την ετήσια οικονομική έκθεση της ΟΛΠ ΑΕ τα 4,3 δισ. ευρώ για την διάρκεια της σύμβασης ενώ για την εθνική οικονομία με βάση στοιχεία της Εθνικής μπορεί να ξεπεράσουν το ένα δισ. ευρώ ετησίως άμεσα και τα 5 δισ. ευρώ ετησίως μεσοπρόθεσμα. Μπορούν δε να δώσουν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας όπως εξηγείται.
 
Το όλο θέμα αποκτά βαρύνουσα σημασία στην τρέχουσα συγκυρία καθώς πολλοί, ορμώμενοι από την υψηλή δημοσιότητα που προσέλκυσε η μονάδα της Cosco στο Ικόνιο εξαιτίας της επίσκεψης του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Κεκιάνγκ, επιχειρούν είτε να υποτιμήσουν τη σημασία της συμφωνίας για την ελληνική οικονομία είτε να διεκδικήσουν την πατρότητα της επιτυχίας είτε ακόμα και να μιλήσουν για χαμένα έσοδα του δημοσίου όπως έκανε η Ομοσπονδία Υπαλλήλων Λιμένων Ελλάδος (ΟΜΥΛΕ) .
 
Το capital.gr έψαξε της ετήσιες οικονομικές εκθέσεις των δυο εταιρειών ΟΛΠ ΑΕ και ΣΕΠ ΑΕ και αναζήτησε την γνώμη των ειδικών αλλά και παραγόντων της αγοράς και χρηματιστηριακών αναλυτών που παρακολουθούν την εισηγμένη ΟΛΠ ΑΕ.
 
Μεταξύ αυτών αξίζει, καταρχήν, να αναφερθεί η εγγραφή στην ετήσια οικονομική έκθεση της ΟΛΠ ΑΕ για τη χρήση του 2013 που δημοσιεύτηκε στις 27 Μαρτίου του 2014 για την «Σύμβαση παραχώρησης προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ» με την Cosco. Σε αυτήν αναφέρεται πως «με το Ν.3755/2009 κυρώθηκε από τη Βουλή η σύμβαση παραχώρησης χρήσης και εκμετάλλευσης των προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ μεταξύ του ΟΛΠ και της Cosco Pacific Ltd. H διάρκεια της σύμβασης προβλέπεται για 35 χρόνια με αντάλλαγμα σε τρέχουσες τιμές € 4,3 δισ., 79% του οποίου είναι εγγυημένο, ενώ θα πραγματοποιηθούν και επενδύσεις συνολικού ύψους € 620 εκ».
 
Και για όσους σπεύδουν να επικαλεστούν τον φιλικό διακανονισμό και την πρόβλεψη για αναστολή του ελάχιστου εγγυημένου τιμήματος, παράγοντες της αγοράς και χρήστες του λιμανιού, εξηγούν πως αυτό αφορά την περίπτωση που η κίνηση στο λιμάνι καταρρεύσει κυριολεκτικά. Ενδεχόμενο επιεικώς, εξαιρετικά απίθανο, όπως σημειώνουν. Προσθέτουν δε πως ήδη η διακίνηση υπερκαλύπτει πολλάκις το ελάχιστο αυτό τίμημα, τα καταβαλλόμενα ποσά είναι υπερ-πολλαπλάσια του εγγυημένου τιμήματος και εκτιμούν ότι το έσοδο από το ποσοστό επί των εσόδων θα συνεχίσει να αυξάνεται με δεδομένες μετριοπαθείς προβολές για τη δυναμική του Πειραιά. «Το θέμα αφορά περισσότερο το πράσινο φως για να αναπτύξουν τον Πειραιά και την επιμονή της κυβέρνησης να περάσει όλες τις ρυθμίσεις απο τα ευρωπαϊκά όργανα και διαδικασίες και δεν αποτελεί επ΄ ουδενί παζάρι για το ενοίκιο» εξηγούν νομικοί κύκλοι.
 
Πριν όμως γίνει αναφορά στους ισχυρισμούς που ακούγονται τις τελευταίες ημέρες για το ρόλο της Cosco αξίζει να επισημανθεί τι δείχνουν οι οικονομετρικές προβολές της Εθνικής Τράπεζας για την ανάπτυξη του λιμανιού. Σύμφωνα λοιπόν με την Κλαδική Μελέτη: «Λιμάνια Διαχείρισης Εμπορευματοκιβωτίων» που δημοσιεύτηκε από την Εθνική τον Απρίλιο του 2013, «με βάση εκτιμήσεις, αύξηση της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων σε 4,7 εκατ. εμπορευματοκιβώτια το 2015 από 3 εκατ. εμπορευματοκιβώτια το 2012 (ξεπέρασε ήδη τα 3 εκατ. και για τους τρεις προβλήτες το 2013 και οδεύει προς τα 3,5 εκατ για φέτος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΣΕΠ ΑΕ) , θα προσφέρει στην ελληνική οικονομία επιπλέον έσοδα της τάξης των €0,9 δισ., που θα οδηγήσουν σε προστιθέμενη αξία της τάξης του 0,4% του ΑΕΠ, ενώ θα δημιουργήσει περίπου 9.000 νέες θέσεις εργασίας. Η μακροπρόθεσμη επίδραση θα μπορούσε να είναι σημαντικά υψηλότερη (€5,1 δισ. ή 2,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018 και 125,000 νέες θέσεις εργασίας), μέσω της δημιουργίας δικτύου επιχειρήσεων (cluster) στην περιοχή του λιμανιού του Πειραιά, που περιλαμβάνει σημαντικές έμμεσες επιδράσεις λόγω αυξημένης παραγωγής των κλάδων εκτός του συγκεκριμένου δικτύου – κυρίως προμηθευτών (με πολλαπλασιαστή 1,6)».
 
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της  η Ομοσπονδία Υπαλλήλων Λιμένων Ελλάδος (ΟΜΥΛΕ) -που αντιτίθεται όπως και η διοίκηση της ΟΛΠ ΑΕ στην υπο εξέλιξη πώληση από το ΤΑΙΠΕΔ του 67% του μετοχικού κεφαλαίου της ΟΛΠ ΑΕ για την οποία διαγωνίζονται πέραν της Cosco και οι APM Τerminals, ICTS, PortsAmerica και Utilico- αναφέρει πως:
 
«Ο Προβλήτας ΙΙ, ως βασική επένδυση, έχει πραγματοποιηθεί από τον Δημόσιο
ΟΛΠ».  Κύκλοι της αγοράς επισημαίνουν όμως πως «ο ΟΛΠ επένδυσε πριν από περίπου 15 χρόνια για την κατασκευή του Προβλήτα ΙΙ, αλλά έκανε έναν πολύ κακό προβλήτα και έτσι η Cosco με βάση τη συμφωνία παραχώρησης έπρεπε να τον ανακαινίσει και να αναβαθμίσει τη χωρητικότητά του από τα 1,4 εμπορευματοκιβώτια ετησίως σε 2,7 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια ετησίως. Για το λόγο αυτό, δηλαδή την ανακατασκευή του προβλήτα ΙΙ, η Cosco επένδυσε περίπου 130 εκατ. ευρώ.
 
Η ΟΜΥΛΕ τονίζει επίσης πως «ο ΟΛΠ, εξ αιτίας της παραχώρησης του Προβλήτα ΙΙ, κατασκεύασε το 2009, με ίδια κεφάλαια, τον Προβλήτα Ι που κόστισε περίπου 190 εκ. ευρώ». Αλλά αυτή φαίνεται πως ήταν μια απόφαση του ΟΛΠ η οποία σύμφωνα με χρήστες του λιμανιού «πάρθηκε για να διατηρήσει την δραστηριότητα του container terminal και να ασκήσει ανταγωνισμό στην Cosco».
 
Η ΟΜΥΛΕ ισχυρίζεται πως «ο ΟΛΠ, με την παραχώρηση του Προβλήτα ΙΙ, απώλεσε ετησίως έσοδα 110 εκ. ευρώ, έναντι ενοικίου 25-30 εκ. ευρώ».

Τα στοιχεία όμως, σύμφωνα με επενδυτές που γνωρίζουν την εταιρεία, λένε πως «ο ΟΛΠ πριν από το 2010 οπότε και ξεκίνησε τη λειτουργία η Cosco είχε και τότε μικρό κέρδος όπως και τώρα». Και θυμούνται πως «την καλύτερή του χρονιά ο ΟΛΠ, το 2007, είχε συνολικά έσοδα 170 εκατομμύρια που απέφεραν κέρδη προ φόρων περίπου 30 εκατομμύρια. Δηλαδή είχε έξοδα 140 εκατομμύρια. Συνεπώς τα κέρδη του ΟΛΠ από το ΣΕΜΠΟ έκτοτε ήταν πολύ μικρότερα από τα 30 και εκατομμύρια που λαμβάνει πλεον από την Cosco χωρίς κανένα για αυτόν κόστος. Όμως το μεγαλύτερο μέρος του ποσού των 32 εκατ. που έλαβε από τους Κινέζους για την χρήση του 2013 δαπανήθηκε σε άλλες ζημιογόνες δραστηριότητες της εισηγμένης και έτσι το αποτέλεσμα της χρήσης ήταν κέρδη μόλις 9 εκατ. ευρώ περίπου».
 
Η ΟΜΥΛΕ τονίζει ακόμα ότι «η Cosco, μαζί με την παραχώρηση του Προβλήτα ΙΙ, επέβαλε στο Ελληνικό Δημόσιο να μην επεκταθεί ο Προβλήτας Ι του ΟΛΠ και να μην αναπτυχθεί άλλο Container Terminal στην ευρύτερη περιοχή επιβάλλοντας ουσιαστικά μονοπωλιακό καθεστώς».

Στην επισήμανση αυτή παράγοντες της αγοράς σημειώνουν πως «κάθε σύμβαση παραχώρησης έχει περιορισμούς του ανταγωνισμού. Στην ίδια λογική στην σύμβαση παραχώρησης για το Ελευθέριος Βενιζέλος το Ελληνικό Δημόσιο έχει δεσμευτεί να μην κατασκευάσει οποιοδήποτε άλλο αεροδρόμιο 100 χιλιόμετρα μακριά, ενώ η Cosco δέχθηκε να έχει ο ΟΛΠ τον προβλήτα Ι και να την ανταγωνίζεται. Ο μόνος περιορισμός είναι ότι δεν μπορεί να τον επεκτείνει περαιτέρω».
 
Η ΟΜΥΛΕ αναφέρει επίσης πως «η Cosco, μαζί με το Προβλήτα ΙΙ, πήρε ως προίκα την πελατεία που είχε κατακτήσει ο Δημόσιος ΟΛΠ. Το 60-70% της σημερινής κίνησης στον Προβλήτα ΙΙ της COSCO (ΣΕΠ) είναι αποτέλεσμα αυτής της πελατείας».

Σε αυτή την αναφορά κύκλοι της ΣΕΠ ΑΕ απαντούν εμφατικά πως δεν πήραν «καμία απολύτως προίκα. Όταν συμμετείχε στον διαγωνισμό η Cosco, ο ΟΛΠ είχε 1,4 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια και μετά από 18 μήνες απεργιών του προσωπικού του ΟΛΠ , παρέδωσαν ένα container terminal με μόλις 350.000 εμπορευματοκιβώτια .. Η Cosco κατάφερε να φέρει όχι μόνο τα φορτία που χάθηκαν αλλά πολύ περισσότερα αφού οι ναυτιλιακές εμπιστευθήκαν την εταιρεία που τους εξυπηρετούσε καλύτερα. Ο δε ΟΛΠ άλλωστε είχε τότε το τοπικό φορτίο και την MSC. Αυτός ο όγκος container θα αντιπροσωπεύει το 2014 μόνο το 32% της διακίνησης του ΣΕΜΠΟ της Cosco».
 
Η ΟΜΥΛΕ ακόμα λέει πως «η Cosco απολαμβάνει πρόσθετες φορολογικές απαλλαγές, οι οποίες είναι επίδικες στη ΕΕ». Κύκλοι από το Ικόνιο, όπου και εδρεύει το management της θυγατρικής της Cosco, είναι κάθετοι: «Καμία φοροαπαλλαγή. Η ΣΕΠ ΑΕ ποτέ δεν χρησιμοποίησε καμία από τις φορολογικές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο νόμο παραχώρησης. Για το λόγο αυτό η ΕΕ δεν μπορεί να διεκδικήσει οποιαδήποτε απαίτηση». Συμπληρώνουν δε πως «οι εν λόγω φορολογικές διατάξεις περιλαμβάνονται σε πλήθος άλλων συμφωνιών παραχωρήσεων όπως αυτές της ζεύξης Ρίου Αντίρριου και Αττικής Οδού». Επιπλέον η ΣΕΠ ΑΕ «από το 2011 πληρώνει φόρους εισοδήματος επιπρόσθετα του τέλους παραχώρησης που διαμορφώθηκε στα 32 εκατομμύρια ευρώ το 2013». Με βάση τα σχετικά στοιχεία οι φόροι αυτοί ήταν της τάξης των 7 εκατ. ευρώ για την χρήση του 2013.
 
Από την πλευρά της η ΟΜΥΛΕ αναφέρει επίσης πως «δεν μπορούν να αποσιωπηθούν οι εργασιακές σχέσεις, που είναι ανύπαρκτες και μεσαιωνικές, μοναδικές στην Ευρώπη, όπως αποκαλύπτει έκθεση του Πανεπιστημίου της Γάνδης». Όμως από το Ικόνιο έρχεται η απάντηση πως «όλο το προσωπικό έχει συμβάσεις που συμμορφώνονται απόλυτα με τα προβλεπόμενα από το εργατικό δίκαιο και την ελληνική νομοθεσία εν γένει».
 
Τέλος, η ΟΜΥΛΕ λέει ότι στην Cosco «καπηλεύονται την επένδυση του τραίνου, ενώ είναι γνωστό ότι είναι επένδυση ΟΛΠ – ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ευρωπαϊκών κονδυλίων». Όμως κύκλοι της μεταφορικής βιομηχανίας ανταπαντούν πως «για την εν λόγο διασύνδεση ο ΟΛΠ δεν έχει κάνει καμία επένδυση».
 
Τα συμπεράσματα δικά σας.

Πηγή:www.capital.gr