Τι αλλάζει για την καθημερινότητα μετά το πολυνομοσχέδιο

Πως παραδόθηκε η παραγωγική βάση στις ξένες αλυσίδες.   Βιταμίνες και παυσίπονα θέλουν στα ράφια τους γνωστοί επιχειρηματικοί όμιλοι. Μεγάλοι παίκτες μπαίνουν στο γάλα. Απελευθέρωση μόνο στα χαρτιά για τα ταξί. Πιέσεις ξανά από την τρόικα.       Από τους Νικό Χρυσικόπουλο, Βασίλη Γεώργα, Δημήτρη Δελεβέγκο, Βίκυ Κουρλιμπίνη Το πολυνομοσχέδιο ψηφίστηκε. Και τώρα; Αυτή είναι η ερώτηση που κυριαρχεί στην αγορά μετά και την ανακοίνωση των σαρωτικών αλλαγών που επέρχονται στον τρόπο -και κυρίως στις τιμές- που οι καταναλωτές θα αγοράζουν σε λίγο καιρό φάρμακα, γάλα και βιβλία. Αν και για τον κλάδο των μεταφορών, και ιδιαίτερα για τις άδειες ταξί, η απελευθέρωση φαίνεται να μένει, για πολιτικούς και άλλους λόγους, στα χαρτιά, στις τρεις άλλες κατηγορίες οι ανατροπές μοιάζουν να είναι ante portas. Ωστόσο, ο χρόνος που θα υλοποιηθούν διαφέρει. Στην αγορά του φαρμάκου, ήδη οι εξελίξεις ωριμάζουν προς την κατεύθυνση της πώλησης συγκεκριμένων κατηγοριών από μεγάλες εμπορικές αλυσίδες. Τα οφέλη σημαντικά, πέραν των άμεσων στην τσέπη του καταναλωτή: σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε πριν από δύο χρόνια η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, 1.000 με 1.500 νέες θέσεις εργασίας θα προ- έκυπταν από την αύξηση του ανταγωνισμού μετά την άρση των περιορισμών στην πώληση φαρμακευτικών προϊόντων, ενώ η διαφημιστική δαπάνη, από 19,2 εκατ. ευρώ το 2012, θα μπορούσε να υπερδιπλασιαστεί και να φτάσει τα 46,2 εκατ. ευρώ με την άρση της διατίμησης. Στην αγορά γάλακτος, διευκολύνονται όσοι επιθυμούν να εισάγουν ποσότητες παστεριωμένου γάλακτος ως πρώτη ύλη και να το διαθέτουν ως «4», «5» ή «7 ημερών», αποκτώντας ευελιξία στη διαμόρφωση χαμηλότερων τιμών. Στελέχη της αγοράς εκτιμούν πως άμεσα μεγάλες εταιρείες θα αξιοποιήσουν το νέο πλαίσιο για να προσαρμόσουν την πολιτική τους και υπολογίζουν πως οι τιμές θα μπορούσαν να υποχωρήσουν κατά 15%-20%, λόγω χαμηλότερου μεταφορικού κόστους, κόστους επιστροφών, τιμών παραγωγού αλλά και των εισαγωγών φθηνότερης πρώτης ύλης. Και στον κλάδο των βιβλίων, επίσης, θα ενταθεί ο ανταγωνισμός, αφού, πλέον, καταργείται το προστατευτικό πλαίσιο της ενιαίας τιμής, επιτρέποντας μεγαλύτερες εκπτώσεις. Νέοι παίκτες στην αγορά του παστεριωμένου γάλακτος Οι αλλαγές στη νομοθεσία για το «φρέσκο» γάλα ανακατεύουν για τα καλά πλέον την από δεκαπενταετίας εφησυχασμένη αγορά των 600 εκατ. ευρώ, βάζοντας στο παιχνίδι νέους παίκτες, μέσω των ελεύθερων εισαγωγών, και υποχρεώνοντας τους σημερινούς πρωταγωνιστές να επαναχαράξουν την εμπορική στρατηγική αλλά και να αναδιοργανώσουν την παραγωγική τους διαδικασία. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία γαλλικών συμφερόντων, που δραστηριοποιείται πλέον στην ελληνική αγορά αποκλειστικά στην αγορά του γιαουρτιού και γαλακτοκομικών επιδορπίων «υγείας», εξετάζει τις δυνατότητες εισόδου της και στο παστεριωμένο γάλα. Η συγκεκριμένη εταιρεία δεν διαθέτει παραγωγική βάση στην Ελλάδα, βρίσκεται, όμως, τις τελευταίες εβδομάδες σε επαφές με εταιρεία του κλάδου της συσκευασίας για τη δημιουργία χάρτινων συσκευασιών γάλακτος. Η νέα ρύθμιση για το φρέσκο γάλα δεν περιορίζεται απλώς στην επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των προϊόντων στο ράφι από τις πέντε στις επτά ημέρες, αίτημα που επιμόνως επαναλάμβαναν τα τελευταία χρόνια αρκετές γαλακτοβιομηχανίες και λιανέμποροι, ώστε αφενός να μειωθεί ο χρόνος των επιστροφών και αφετέρου να αξιοποιηθούν οι εισαγόμενες ποσότητες γάλακτος σε προϊόντα χαμηλής παστερίωσης, αντί για τα μακράς διάρκειας στα οποία περιορίζονταν μέχρι σήμερα. Η μεγάλη αλλαγή που φέρνει το νέο θεσμικό πλαίσιο είναι ότι αποσυνδέει πλήρως τον χρόνο παστερίωσης του γάλακτος από τον χρόνο που αυτό θα παραμείνει στο ράφι μέχρι να συμπληρωθεί το μέγιστο επιτρεπόμενο περιθώριο των επτά ημερών. Μέχρι τώρα ο χρόνος ζωής του φρέσκου γάλακτος ήταν πέντε ημέρες, συμπεριλαμβανομένης της ημέρας παστερίωσης (Π.Δ. 113/1999). Με τη σημαντική αυτή αλλαγή, πρακτικά δίνεται η δυνατότητα στη γαλακτοβιομηχανία ή στο σούπερ-μάρκετ να προμηθευτεί παστεριωμένο γάλα από μια ξένη χώρα, είτε γειτονική, όπως τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, όπου υπάρχουν πολλά εργοστάσια, είτε πιο απομακρυσμένη, όπως την Πολωνία, τη Γερμανία, τη Γαλλία κ.ά., και να το διαθέσει έπειτα από αρκετές ημέρες στην αγορά, έχοντας στη διάθεσή της έως και επτά ημέρες να το πουλήσει. Είναι προφανές πως μεγάλο μέρος του παιχνιδιού στον ανταγωνισμό για τα μερίδια του παστεριωμένου γάλακτος θα μεταφερθεί πλέον στην εισαγόμενη πρώτη ύλη, που στις περισσότερες περιπτώσεις έχει τιμές αγοράς έως και 25% χαμηλότερες από την εγχώρια τιμή παραγωγού (π.χ., 0,34 ευρώ το κιλό στη Ρουμανία, 0,36 ευρώ στη Βουλγαρία, έναντι 0,46 ευρώ στην Ελλάδα κ.ά.).Ήδη στην Ελλάδα, όπου καταναλώνονται περί τους 1,2 εκατ. τόνους γάλακτος ετησίως, οι εισαγωγές αγελαδινού γάλακτος ξεπερνούν τους 600.000 τόνους, αλλά μέχρι σήμερα δεν μπορούσαν οι ποσότητες αυτές να αξιοποιηθούν στην κατηγορία του γάλακτος χαμηλής παστερίωσης.