Το μοιραίο τρένο έτρεχε πολύ; Κάτι δεν πάει καλά

Ο κ. Σπίρτζης έσπευσε να ανακοινώσει ότι, για τον εκτροχιασμό του τρένου στο Αδενδρο, ευθύνεται η
υπερβολική ταχύτητα. Ομως οι άνθρωποι που γνωρίζουν καλά τον σιδηρόδρομο, εκτιμούν ότι υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν.

Με μεγάλη υπερηφάνεια η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών παρουσίασε τα πρώτα συμπεράσματα του πορίσματος για το δυστύχημα με το τρένο στο Αδενδρο το προηγούμενο Σάββατο. «Συνεπής στη δέσμευση και τη βούλησή της να υπάρξει ταχύτατη διερεύνηση των αιτιών», όπως θριαμβολογεί. 

Σύμφωνα με το πόρισμα, «η αιτία του σιδηροδρομικού δυστυχήματος ήταν η υπερβολική ταχύτητα (144,343 Km/h) της αμαξοστοιχίας τη στιγμή του συμβάντος». Σημειώνεται, επίσης, ότι η τριμελής Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων συνεχίζει εντατικά το έργο της και το τελικό πόρισμα θα κατατεθεί στις Αρχές το επόμενο διάστημα. 

Πηγές από εργαζομένους στο χώρο του σιδηροδρόμου, απορούν με τη βιασύνη που επιδεικνύεται ως προς την ανακοίνωση ενός τέτοιου πορίσματος, καθώς θεωρούν ότι είναι πολύ πρώιμο. Σε ανάλογες περιπτώσεις, τα πορίσματα εκδίδονταν μετά από τουλάχιστον ένα – ενάμιση μήνα. Για το συγκεκριμένο, το «προκαταρκτικό», παραδόθηκαν στην Επιτροπή τα εξής στοιχεία: τηλεγράφημα αναγγελίας του συμβάντος, εγχειρίδιο δρομολογίων, ημερήσιο πρόγραμμα κυκλοφορίας αμαξοστοιχιών, σχέδιο γραμμολογίας του Αδένδρου, φωτοτυπία του βιβλίου κυκλοφορίας και του βιβλίου εξασφάλισης υπηρεσίας του Σ.Σ. Πλατέος της ημέρας του συμβάντος, ο ένας ταχογράφος και ιστορικό συντηρήσεως αμαξοστοιχίας και τροχών. Επίσης, τα μέλη της Επιτροπής επισκέφτηκαν στο νοσοκομείο τρεις τραυματίες εργαζόμενους στο τρένο και συνομίλησαν μαζί τους.

Πέραν αυτών, η Επιτροπή έχει ζητήσει και περιμένει να λάβει: τον δεύτερο ταχογράφο (εφόσον δεν έχει καταστραφεί), έγγραφα του συρμού εφόσον βρεθούν και είναι σε κατάσταση επεξεργάσιμη, αποτελέσματα ελέγχου δείγματος σιδηροτροχιάς στο σημείο θραύσης, γραπτές αναφορές και καταθέσεις από εμπλεκόμενο προσωπικό, κυκλώματα προσωπικού, ηχητικές καταγραφές συνομιλίας.

Είναι επαρκή τα στοιχεία που ελήφθησαν προκειμένου να καταθέσει η Επιτροπή το προκαταρκτικό της πόρισμα; Οι πηγές μας επιμένουν πως όχι, κι ότι θα ήταν απαραίτητο να παραδοθούν και να αναλυθούν όλα τα δεδομένα προτού γίνει λόγος για «αιτία».

Ας δούμε, με βάση το πόρισμα, ορισμένες ανακολουθίες που επισημαίνονται από σχετικούς με το χώρο του σιδηροδρόμου. Να αναφέρουμε ότι:

α. Λόγω έλλειψης κλειδούχου ή σταθμάρχη στο Άδενδρο, το κλειδί είναι μονίμως γυρισμένο προς τη γραμμή που περνάει από την πλατφόρμα. Το τρένο, δηλαδή, στο σημείο εκείνο αλλάζει γραμμή και για το λόγο αυτό υπάρχει όριο ταχύτητας στα 60 χιλιόμετρα.

β. Το τρένο είχε ξεκινήσει από το Πλατύ, όπου έκανε στάση. Η απόσταση από το Πλατύ μέχρι το Άδενδρο (όπου έγινε το δυστύχημα) είναι περίπου 7 χιλιόμετρα. Στο πρόγραμμα του ΟΣΕ, τα τρένα διανύουν την απόσταση αυτή σε 5 λεπτά.

Οι παρατηρήσεις, ενστάσεις και απορίες που διατυπώνονται από ανθρώπους που γνωρίζουν το χώρο του σιδηροδρόμου και τη διαδρομή ως προς το πόρισμα, είναι οι εξής:

1.  Ο μηχανοδηγός ο οποίος οδήγησε από την Αθήνα ως τη Λάρισα, είπε στα μέλη της Επιτροπής ότι «το Τροχαίο Υλικό (δηλ. η μηχανή) εμφάνισε κάποιες μικρές ανωμαλίες και είχε μειωμένη έλξη». Πόσο εύκολο είναι για μια μηχανή με «μειωμένη έλξη» να αναπτύξει μέσα σε ελάχιστα λεπτά ταχύτητα 145 χιλιομέτρων την ώρα, σέρνοντας πίσω της 5 βαγόνια;

2. Στα 7 χιλιόμετρα από την προηγούμενη στάση (Πλατύ) έως το Άδενδρο, το τρένο με τη μηχανή με τις «μικρές ανωμαλίες» και την «μειωμένη έλξη» ανέπτυξε την ταχύτητα των 145 χιλιομέτρων. Ταυτόχρονα, ο οδηγός γνώριζε πολύ καλά ότι φτάνει στο Άδενδρο, όπου θα χρειαστεί να κόψει ταχύτητα, κάτι που σύμφωνα με το πόρισμα δεν έγινε.

3.  Η συνοδός του τρένου καταθέτει: «Κατάλαβα πως το τρένο έφυγε στο κλειδί (αλλαγή)». Άρα, η συνοδός η οποία εκείνη την ώρα καθόταν στο κυλικείο, κοντά στη μηχανή, γνώριζε πολύ καλά πού βρίσκονταν, όπως και όλοι οι άλλοι εργαζόμενοι στο τρένο. Γνώριζε ότι φτάνοντας στο Άδενδρο θα έπρεπε το τρένο να ελαττώσει ταχύτητα. Ωστόσο, σύμφωνα με το πόρισμα, δεν ανησύχησε από τα 145 χιλιόμετρα με τα οποία εκείνη την ώρα έτρεχε το τρένο.

4.  Την ώρα του δυστυχήματος, στην καμπίνα της μηχανής βρίσκονταν, σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, εκτός από το μηχανοδηγό ο οποίος έχασε τη ζωή του, η αρχιελεγκτής αλλά και ο δεύτερος μηχανοδηγός. Αν και έμπειροι στο δρομολόγιο, δεν παρατήρησαν την υπερβολική ταχύτητα, γνωρίζοντας ότι φτάνουν στο Άδενδρο κι ότι θα πρέπει να κινούνται με 60 χιλιόμετρα;

5.  Ο μηχανοδηγός, σύμφωνα με την κατάθεσή του όπως γράφεται στο πόρισμα, συμπλήρωσε το Επισκευολόγιο (σχετικά με τις «μικρές ανωμαλίες» και τη «μειωμένη έλξη» στη μηχανή) σε συνεννόηση με τον προϊστάμενο. Είναι συνήθης πρακτική αυτή, να συνεννοούνται οι μηχανοδηγοί με τους προϊσταμένους τους προκειμένου να αναφέρουν τις ζημιές στο τρένο;

6. Η αρχιελεγκτής λέει στην κατάθεσή της ότι συζήτησε κι εκείνη με τον προϊστάμενο το ζήτημα της καταγραφής «των επισκευών» στο φύλλο πορείας. Επρόκειτο για τις ίδιες τεχνικές παρατηρήσεις με τον μηχανοδηγό ή για κάτι άλλο; Μήπως τυχόν οι «μικρές ανωμαλίες», η «μειωμένη έλξη» και οι «επισκευές» που αναφέρουν στις καταθέσεις τους οι εργαζόμενοι του τρένου πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν για την ανακοίνωση των αιτίων του δυστυχήματος;

7.  Η Επιτροπή εκτιμά με βάση τα στοιχεία που διαθέτει και με την επιφύλαξη των όσων μπορεί να προκύψουν ότι το αίτιο εκτροχιασμού είναι η ταχύτητα των 144,343 χιλιομέτρων την ώρα, ενώ η επιτρεπόμενη ταχύτητα στο σημείο είναι στα 60. Υπάρχει κάποια στατιστική σχετικά με την ταχύτητα που αναπτύσσουν τα τρένα που περνούν από το σημείο; Τηρείται πάντοτε το όριο αυτό; Ποια είναι η μέγιστη ταχύτητα με την οποία έχει με ασφάλεια διέλθει τρένο από το σημείο;

Αυτό που αποσιωπά τελείως το Υπουργείο είναι ότι στο τέλος του πορίσματος η κατάσταση του δικτύου χαρακτηρίζεται «ορθή μεν κανονιστικά αλλά επιβαρυμένη λειτουργικά» και τονίζεται η ανάγκη να εξεταστούν μέτρα που θα απέτρεπαν ή θα μείωναν δραστικά την υπέρβαση του εκάστοτε ορίου ταχύτητας.

Επίσης, το Υπουργείο αποσιωπά τελείως το γεγονός ότι η σηματοδότηση κι η συντήρηση του δικτύου πάσχουν κι ότι η τηλεδιοίκηση δεν λειτουργεί αν και έχει κοστίσει πανάκριβα

Η διερεύνηση των ατυχημάτων δε γίνεται προκειμένου –μόνο- να αποδοθούν ευθύνες. Γίνεται, κυρίως, προκειμένου να αποφευχθούν ανάλογα συμβάντα στο μέλλον. Για να γίνει αυτό, πρέπει να εξεταστούν και να αναλυθούν όλοι οι παράγοντες. Εάν το δυστύχημα οφείλεται στο ότι ο μηχανοδηγός έτρεχε με 145 χιλιόμετρα στο σημείο στο οποίο όφειλε να τρέχει με 60 (και το γνώριζε) η Επιτροπή οφείλει να διερευνήσει γιατί έτρεχε με 145. Θα περιμένουμε, λοιπόν, και το οριστικό πόρισμα, με μεγάλο ενδιαφέρον.

protagon.gr